юл асыу (һалыу)

сорвать цветок — сәскә өҙөү

сорвать яблоко — алма өҙөү

сорвать замок — йоҙаҡты ҡайырып алыу

сорвать с головы шапку — баштағы бүректе һыпырып алыу

сорвать резьбу — һырын боҙоу

сорвать дело — эште өҙөү

сорвать план — планды өҙөү

сорвать зло на детях — асыуҙы балаларға төшөрөү

сорвать завесу (покров) — фаш итеү

проложить дорогу — юл һалыу

проложить канал — канал үткәреү

проложить курс — курс һыҙыу

проложить посуду соломой — һауыт-һабаны һалам менән аралаштырып һалыу

проложить дорогу (путь) кому-чему — юл асыу (һалыу)

рассеяться по всему полю — бөтә ялан буйлап таралыу

дым рассеялся — төтөн таралды

колонна неприятеля рассеялась — дошман колоннаһы таралып ҡасты

напряжение рассеялось — көсөргәнеш юҡҡа сыҡты

рассеяться после занятий — уҡыуҙан һуң күңел асыу

бить кулаком — йоҙроҡлап туҡмау

бить ногами — типкесләү

бить камень — таш ваҡлау

бить посуду — һауыт-һаба ватыу

бить фонтаном — фонтан булып бәреп тороу

из раны бьёт кровь — яранан ҡан саптырып аға

бить в барабан — барабан ҡағыу

бить в колокол — саң (ҡыңғырау) ҡағыу

бить масло: — 1) май туҡыу (яҙыу, бешеү, төшөрөү)

2) май һығыу; бить шерсть — йөн тетеү

бить монету — аҡса һуғыу

часы бьют полдень — сәғәт ун икене һуға

меня бьёт лихорадка — мине биҙгәк тота

бить баклуши разг. — эт һуғарыу, ел ҡыуыу, йөн тибеү

бить в глаза — күҙгә бәрелеп тороу, күҙгә ташланыу

бить карту — кәртте ябыу

бить в набат — оран һалыу, яу һалыу

бить тревогу — оран һалыу

бить в (одну) точку — бер нөктәгә һуғыу (бер йүнәлештә генә эшләү)

бить ключом — ҡайнап тороу (эш, тормош, көс-ҡеүәт һ.б. тураһында)

бить по карману — кеҫәгә һуғыу, зыян килтереү

бить мимо цели — маҡсаттан ситкә китеү, маҡсатҡа ирешмәү

бить наверняка — уңышҡа ышанып эш итеү

бить челом — баш эйеү, үтенеү, үтенеп һорау, ялбарыу

бить цепом — шыбағас менән һуғыу

конь бьёт копытами по земле — ат тояҡтары менән ерҙе сапсый

ветер бьёт в лицо — ел биткә бәрә

волна бьёт о берег — тулҡын ярға ҡаға

дождь бьёт в окно — ямғыр тәҙрәгә бәрә

запах перекисшего теста бил в нос — артаған ҡамыр еҫе танауҙы ярып инде

бить врага — дошманды ҡыйратыу

бить уток — өйрәктәргә һунар итеү

бить по врагу — дошманға ут асыу

он бьёт птицу на лету — ул ҡошто осоп барған еренән атып төшөрә

бить по недостаткам — кәмселектәрҙе фаш итеү

бить по бюрократизму — бюрократизмды ҡаты тәнҡитләү

обнажить плечи — ҡулбаштарҙы асыҡ ҡалдырыу

обнажить голову — баш кейемен һалыу

осень обнажила деревья — көҙ ағастарҙы яланғасландырҙы

обнажить меч — ҡылысты ҡынынан һурып сығарыу

обнажить недостатки — етешһеҙлектәрҙе асып һалыу

обнажить зло — яманлыҡты фаш итеү

отвернуть гайку — гайканы бороп алыу

отвернуть кран — кранды бороп асыу

отвернуть кукле руки — ҡурсаҡтың ҡулын өҙөп алыу

отвернуть полу пальто — пальто сабыуын ҡайтарып ҡуйыу

отвернуть лицо — йөҙҙө ситкә бороу

снять книгу с полки — кәштәнән китапты алыу

снять картину со стены — стенанан картинаны алыу

снять телефонную трубку — телефон трубкаһын алыу

снять кинофильм — кинофильм төшөрөү

как рукой сняло — ҡул менән һыпырып ташлағандай булды (ауырыуға, ҡайғы-хәсрәткә ҡарата)

снять боль — ауыртыуҙы баҫыу

снять голову: — 1) ҡаты яза биреү

2) башын ашау, һәләк итеү; снять допрос — һорау алыу

снять обвинение — ғәйепһеҙ тип табыу, аҡлау, ғәйепләмәү

снять колесо с телеги — арбаның тәгәрмәсен алыу

снять костюм — костюм һалыу

снять сапоги — итек сисеү

снять пальто — пальто сисеү

снять выговор — шелтәне алыу

снять блокаду — блокаданы бөтөрөү

снять шкуру — тиреһен тунап алыу

снять грим — гримды һөртөп алыу

снять кожицу с колбасы — колбасаның тышын (ярыһын) әрсеп алыу

снять урожай — уңыш йыйып алыу

снять с работы — эштән сығарыу

снять с учёта — учёттан төшөрөү

снять вопрос с повестки дня — мәсьәләне көн тәртибенән алып ташлау

снять своё предложение — тәҡдимеңде кире алыу

снять мерку с головы — баш үлсәмен алыу

большой рот — ҙур ауыҙ

маленький рот — бәләкәй ауыҙ

открывать рот — ауыҙ асыу

раскрыть рот — ауыҙ асыу

в семье пять ртов — ғаиләлә биш кеше

зажать (закрыть, заткнуть) рот кому — ауыҙын ябыу

разинуть (раскрыть) рот: — 1) һүҙ башлау, һөйләү, ауыҙ асыу

2) ныҡ иғтибарһыҙ булыу, ауыҙ асыу; 3) аптырап ҡалыу, ауыҙ асыу; набрать воды в рот — ауыҙға йөҙөк йәшереү, һыу уртлау, ләм-мим өндәшмәү

смотреть (глядеть) в рот кому — ауыҙына ҡарап тороу

в рот не возьмёшь — ауыҙға алғыһыҙ

пальца в рот не клади — бик тилбер

өлөшөн ашатмаҫ, буш ҡалмаҫ; разжевать и в рот положить — ауыҙына сәйнәп ҡаптырыу

избегать знакомых — таныштарҙан ҡасыу

я избегаю встречи с ним — мин уның менән осрашыуҙан ҡасам

избегать опасности — хәүеф-хәтәрҙән ҡасыу

избегать весь город — ҡаланы йөрөп сығыу

отдёрнуть занавеску — пәрҙәне тартып асыу

отдёрнуть руку — ҡулды тартып алыу

перевернуть бочку вверх дном — мискәне түңкәреп ҡуйыу

перевернуть подушку — мендәрҙе әйләндереп һалыу

перевернуть страницу — биттең икенсе яғын асыу

перевернуть всё вверх дном — бөтәһенең аҫтын-өҫкә килтереү

перевернуть прежние понятия — элекке төшөнсәләрҙе тамырынан үҙгәртеү

уйти на работу — эшкә китеү

уйти на охоту — һунарға сығып китеү

письмо ушло с утренней почтой — хат иртәнге почта менән китте

уйти от прямого ответа — тура яуаптан ситкә китеү

уйти с работы — эштән китеү

уйти на пенсию — пенсияға сығыу

уйти от преследования — эҙәрләүҙән ҡасыу

от судьбы не уйти — яҙмыштан ҡасып ҡотолоп булмай

время уже ушло — ваҡыт үтеп китте инде

молодость ушла — йәшлек уҙҙы

деньги ушли на покупку костюма — аҡса костюм алыуға китте

на платье ушло четыре метра — күлдәккә дүрт метр китте

колёса машины наполовину ушли в грунт — машинаның тәгәрмәстәре яртылай ергә батты

с головой уйти в работу — баш менән эшкә сумыу

молоко ушло — һөт ташып китте

часы ушли вперёд — сәғәт алға киткән

уйти вперёд в учёбе — уҡыуҙа алға китеү

уйти в мир иной — теге донъяға китеү

уйти в себя — кешенән ситләшеү, үҙеңә бикләнеү

уйти из жизни — донъянан китеү, донъя ҡуйыу

уйти на дно — һыу төбөнә китеү, батыу

уйти на покой — ялға сығыу, эштән китеү

не уйдёт — ҡасмаҫ, китмәҫ

уйти ни с чем — ҡоро китеү (ҡалыу), буш (бер ниһеҙ) китеү

вскрыть письмо — хатты асып ҡарау

вскрыть недостатки — етешһеҙлектәрҙе асыу

вскрыть труп — мәйетте ярыу

вскрыть нарыв — шеште ярыу

задать работу — эш биреү

задать сочинение — инша яҙырға ҡушыу

задать направление — йүнәлеш биреү

задать свадьбу — туй үткәреү

задать страху — ҡурҡытыу

задать лошади овса — атҡа һоло һалыу

задать вопрос кому — һорау биреү

задать жару (пару) кому: — 1) ҡыҙҙырыу, әрләү, тетмәһен тетеү

2) күп эш (бурыс) менән йонсотоу, йәнен алыу; задать перцу кому — ҡыҙҙырыу, кәрәген биреү

задать стрекача — ҡасыу, үксәне күтәреү, ҡойроҡто һыртҡа һалыу

задать тон: — 1) йүнәлеш (тон) биреү

2) йәм ебәреү; задать храпака — иҫ белмәй йоҡлау

оголить плечи — иңбаштарҙы асыу

ветер оголил деревья — ел ағастарҙы яланғасландырҙы

оголить провод — сымды асыҡ ҡалдырыу

оголить фланг — флангыны асыҡ ҡалдырыу

распечатать помещение — бинаның мөһөрөн алып инеү

распечатать конверт — конвертты асыу

распечатать в газетах — гәзиттәрҙә баҫыу

сердце бьётся — йөрәк һуға

кровоизлияние в сердце — йөрәккә ҡан һауыу

от всего сердца — ысын күңелдән

в глубине сердца — йөрәк түрендә

каменное сердце — таш бәғер

сказать с сердцем — асыу менән әйтеү

сердце нашей республики – Уфа — Өфө – республикабыҙҙың үҙәге

в сердцах — асыуланып, асыу менән

отлегло от сердца — күңел тынысланды

покорить сердце — күңелен яулау, үҙенә ҡаратыу

положа (положив) руку на сердце — асыҡтан-асыҡ, йәшермәйенсә, ысын күңелдән

принять близко к сердцу — күңелгә яҡын алыу

сердце кровью обливается — йөрәккә ҡан һауа, йөрәк әрней

сердце не на месте — күңел тыныс түгел, йөрәк урынында түгел

сердце замирает — йөрәк алҡымға килә

сердце надрывается — йөрәге ярһый

сердце оборвалось (упало) — йөрәге жыу итеп китте

сердце разрывается — йөрәге өҙгөләнә

сердце болит — йөрәк һыҙлай

сердце радуется — йәнгә рәхәт

ложиться камнем на сердце (душу) — йөрәккә таш булып ятыу

с лёгким сердцем — тыныс күңел менән

с тяжёлым сердцем — ауыр тойғо менән

войти в сердце (душу) — йөрәккә үтеп инеү

совладать с гневом — асыуҙы тыйып ҡалыу

совладать с собой — үҙ-үҙеңде ҡулға алыу

открутить гайку — гайканы бороп алыу

открутить верёвку — ишелгән бауҙы һүтеү (тағатыу)

солить суп — ашҡа тоҙ һалыу

солить рыбу — балыҡ тоҙлау

солить огурцы — ҡыяр тоҙлау